Bridge the gap between operations & engineering
Bridge the gap between operations & engineering
Bridge the gap between operations & engineering

6 tips voor het maken van een goed cameraplan

Al vele jaren wordt er sterk ingezet op het centraliseren van bediening voor objecten zoals bruggen, sluizen en fabrieken. Vaak levert dit verhitte discussies op over veiligheid en of camerabeelden direct zicht wel kunnen vervangen. Het komt geregeld voor dat operators de CCTV beelden niet goed kunnen waarnemen. Of dat camera’s  zo zijn geplaatst dat beelden verwarring kunnen veroorzaken. Richtlijnen voor het gebruik van CCTV bij bediening op afstand waren er tot voor kort nauwelijks.

Een  goed ontworpen, d.w.z. een op  het werk van de operator afgestemd, cameraplan kan een groot verschil maken in hoe gemakkelijk de operator de situatie kan inschatten op basis van CCTV beelden.

Reden voor ErgoS Human Factors Engineering om met een consortium van onderzoeks- en bedrijvenpartners onderzoek te doen naar het gebruik van CCTV in  control rooms. Het resultaat is een set richtlijnen voor de keuze van camera’s en lenzen, CCTV-beelden op de werkplek, en het maken van een goed cameraplan.

Hieronder 6 tips voor het maken van een goed cameraplan:

1. Taakanalyse
Er is doorgaans veel kennis bij de operators aanwezig die kan worden benut voor het ontwerp. Ook helpt het betrekken van de operators bij de acceptatie van het plan in een later stadium. Het maken van een goed cameraplan begint dan ook met het vaststellen van de taken van de operator en wat deze daarbij moet kunnen zien. Belangrijk zijn kritische details van objecten en hoe groot deze op het scherm moeten worden afgebeeld, zodat de operator deze goed kan waarnemen. Dit kan per object verschillen. Voor een operator in de procesindustrie gaat het bijvoorbeeld om het detecteren van lekkage in een overloop bak. Voor een brugwachter gaat het om het waarnemen van een persoon op het brugdek. Een ervaren ergonoom is in staat om de analyse efficiënt uit te voeren en dit ontwerpproces in goede banen te leiden.

2. Resolutie, pixelgrootte en kijkafstand
Er is een directe relatie tussen de kijkafstand en de afmetingen van het waar te nemen object op het scherm. Hoe verder het scherm van de operator af staat, hoe groter het object (in mm) op het scherm moet worden afgebeeld om het te kunnen herkennen. Wanneer is bepaald welke grootte noodzakelijk is voor een goede identificatie van het object, kunnen de afmetingen in pixels nader uitgerekend worden.  Dit is nog niet zo eenvoudig, omdat we hier ook te maken hebben met de resolutie van de camera én van het beeldscherm.

3. Groothoek of telelens?
Het camerabeeld kan sterk verbeterd worden door te variëren met de brandpuntsafstand van de lens. Onderstaande afbeeldingen laat 2 personen op een brugdek zien. De getallen geven de hoogte van de personen in pixels op het scherm weer. Links staat de camera dichtbij, en heeft een kleine brandpuntsafstand. Rechts staat de camera verder weg en heeft deze  een grote brandpuntsafstand. Het valt direct op dat de rechter afbeelding veel minder onnodige informatie (omgeving) bevat en dat de personen duidelijker waarneembaar zijn. Voor het vaststellen of het brugdek vrij is voldoet de rechter afbeelding in dit geval dus beter.

Het gebruik van extreme groothoeklenzen om een groot gebied in 1 keer af te kunnen beelden leidt  tot grote vertekening van het beeld; onderstaande afbeelding illustreert deze  barrel distortion. In dit geval is het vaak beter om twee cameras met een minder extreme kijkhoek te nemen in plaats van 1 camera die alles in 1 beeld probeert te vatten.Met krachtige software is de vertekening te verminderen, maar bedenk dat dit altijd ten koste gaat van beeldresolutie (dus details) aan de randen van het beeld.

4. Maak gebruik van uitsneden
Met moderne VMS systemen (Video Management Systeem) is het goed mogelijk om uitsneden uit de camerabeelden te maken en die gezamenlijk op een scherm te tonen. Zo kan niet relevante informatie uit het beeld worden weggelaten en kan de operator gemakkelijker zien wat hij moet zien zonder te zoeken in het beeld. In het geval van een sluis zijn bijvoorbeeld grote stukken lucht of kades niet relevant voor het uitvoeren van de taak. In de proces industrie kunnen op deze manier meerdere afsluiters bij elkaar in beeld worden gebracht, zonder dat alle omliggende pijpleidingen in beeld zijn. Uiteindelijk is er minder schermoppervlakte (“pixelruimte”) nodig om alles tegelijkertijd in de gaten te houden. Bij het gebruik van uitsneden worden camera pixels 1 op 1 weergegeven op het scherm.

Wanneer beelden niet 1 op 1 worden weergegeven, maar softwarematig worden verschaald is er een grote kans dat dit ten kosten gaat van de kwaliteit van het beeld. Het beeld kan scherpte en detail verliezen.

5. Camera oriëntatie
Let op de oriëntatie van camera’s. Dit kan soms verwarrende situaties opleveren als  hetzelfde voertuig op naast elkaar geplaatste beelden verschillende kanten op beweegt.

Elke vertaalslag die de operator moet maken bij het interpreteren van wat hij ziet op de camerabeelden draagt bij aan de mentale belasting en vergroot de kans op fouten. Zeker in crisis situaties waarin snel moet worden gehandeld. Door de camera’s consistent dezelfde kant op te laten kijken kan het situationeel bewustzijn van de operator verbeterd worden. Hoe logischer het systeem in elkaar zit, hoe kleiner de kans op verkeerde interpretaties.

6. Gebruik een 3D model
Een 3D model kan goed worden gebruikt om te visualiseren wat de effecten van locatie en lens keuze zijn voor de weergave van de situatie. Een 3D model kan gebruikt worden om verschillende opties te onderzoeken en te bespreken met de opdrachtgever en gebruikersgroep. De effecten van verschillende keuzes kunnen op deze manier inzichtelijk worden gemaakt. Ook is het mogelijk om met 3D animaties te simuleren wat de beelden zullen weergeven tijdens  het uitvoeren van de taken.

Wilt u meer informatie over het vormgeven van uw cameraplan?
ErgoS Human Factors Engineering helpt u graag met het vormgeven van uw cameraplan en geeft u daarnaast praktische richtlijnen voor CCTV-systemen. Maak vrijblijvend een afspraak of vraag het richtlijnen document op via www.ergos.nl. Voor vragen over de technische invulling kunt u vrijblijvend contact opnemen met Business Team Control Room Systems van Inter Visual Systems (026-319 69 69).

©2016 Ergos    |     Disclaimer     |     Sitemap
Ontwerp: Webton.nl